Makula Dejenerasyonu (Sarı Nokta) Nedir?

Sarı nokta (makula dejenerasyonu) hastalığı, merkezi görmeden sorumlu bir retina hastalığıdır. Genellikle bu hastalık 55 yaşından sonra ya da kalıtsal olarak daha erken görülebilir. Hastalık tedavi edilmezse görme kayıplarına yol açabilir. Sarı nokta Hastalığı bir retina hastalığıdır ve tedavisi için erken teşhis çok önemlidir.

Sarı Nokta Hastalığı Kimlerde Görülür?

• 55 yaşın üstündeki kişiler
• Kalıtımsal risk taşıyanlar
• Sigara kullananlar
• Hipertansiyon hastalarında
• Gözü etkileyen sistemik hastalıkları olanlar

Risk Faktörleri Nelerdir?

Yaşa bağlı sarı nokta hastalığının esas risk etkenleri, kişinin yaşı ve kalıtımsal özellikleridir. Diğer risk etkenleri ise hipertansiyon, sigara, beslenme şekli, lipid - kolesterol yüksekliği, güneş ışığına uzun süre maruz kalma ve şişmanlıktır.

Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

• Görme kaybı
• Cisimleri, çizgileri eğri veya kırık görme
• Göz önünde karartılar
• Görme kalitesinde bozulma
• Renk görmede bozukluklar

Sarı Nokta Hastalığına Karşı Hangi Önlemler Alınmalıdır?

Yaşa bağlı ve kalıtımsal etkenleri ortadan kaldırmak mümkün değildir. Fakat diğer risk etkenleri kontrol edilebilir. Hipertansiyon varsa kontrol altına alınabilir. Sigara içiliyorsa bırakılması gerekir. Güneş için filtreli güneş gözlüğü takılması gerekir. Beslenmede ise Akdeniz diyeti önerilir. Tereyağı, kırmızı et ve kolesterol içeren yiyeceklerden uzak durulması önerilir.

Sarı Nokta Hastalığının Kaç Tipi Vardır ve Sonuçları Nelerdir?

Sarı nokta hastalığın kuru ve yaş tip olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Kuru tip %90 oranında, yaş tipi ise %10 oranında görülür. Fakat görme kaybına yol açması yüzünden yaş tipte erken teşhis daha büyük önem taşır. Kuru tipe oranla daha hızlı ilerleyen hastalık, ani görme kaybı ile birlikte renkli görmenin ve kontrast hassasiyetinin bozulmasına, zamanla retina ve makulada oluşan yeni damarlarda kanama yapması sonucu körlüğe sebep olur.

Sarı Nokta Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kuru ve yaş tip olmak üzere iki tipi olan Sarı nokta hastalığında tedavinin başarısını etkileyen en önemli unsur; doktor tarafından yapılacak damlalı göz dibi muayenesi ve detaylı incelemeler sonucunda doğru hastaya doğru tedavinin tespitine dayanır.

İlerleyen aşamalarda görme kaybına yol açması sebebiyle yaş tipte erken teşhis büyük önem taşır. Kuru tipte anti-oksidan A, C, E vitaminleri, lutein ve çinko gibi koruyucu tedaviler uygulanırken; yaş tipte ise göz içine iğne tedavisi, fotodinamik tedavi uygulanır. Sarı nokta hastalığının bazı evrelerinde (ilerlemiş kuru tip ve tedavi edilmiş yaş tiplerde) halk arasında sarı nokta merceği veya makrovizyon olarak adlandırılan göz içi özel mercek tedavisi uygulanır.

Göz içine iğne tedavisi; damla ile uyuşturularak yapılır. Bu uygulama sırasında hasta herhangi bir ağrı hissetmez.

Fotodinamik tedavide; önce toplardamardan özel bileşimde bir ilaç verilerek, düşük şiddette bir lazer uygulanır.

Göz içi mercek uygulaması; Kataraktlı olan ve gözü uygun olan hastalarda mercek (sarı nokta merceği veya makrovizyon), görüntüyü büyütüp teleskobik etki oluşturarak görüntünün odağını hastalanmış olan sarı noktanın dışında yönlendirir.

Damlalı göz dibi muayenesi nedir?

Gözün ön kısmını oluşturan kornea tabakasının pencere görevi yapması sayesinde göze özel bir damla damlatarak hasta yarım saat bekler. Damla sayesinde gözbebeği yeterli genişliğe eriştiğinde doktor retina tabakasının tamamını detaylı olarak görebilir ve muayene edilir. Retina dejenerasyonu yani sarı nokta hastalığı ancak damlalı göz dibi muayenesiyle teşhis edilir. Göz dibi muayenesi retinada sorun olup olmadığını, varsa ne aşamada olduğunu ortaya çıkarır ve oluşacak görme kaybına erken müdahaleyle önlem alma şansı sağlar.

Erken teşhis ile başarı oranı yüksek tedavi için yılda 1 damlalı(detaylı) göz dibi muayenesi önemlidir.

Sarı Nokta Hastalığında Amsler Grid Testi

Bu test, rutin bir göz muayenesinin karşılığı değildir. Fakat sarı nokta hastalığının erken belirtilerini kendi kendinize uygulayarak tespit etmenizi sağlayacak bir şemadır. Uzmanlar tarafından 40 yaş üzeri herkesin bu testi uygulaması tavsiye edilmektedir.

ŞEMA

Amsler Grid Testi Nasıl Uygulanır?

• Normalde okumak için kullandığınız gözlük ya da kontakt lens varsa takınız.
• Yukarıda görülen şemayı iyi aydınlatılmış bir odada, yüzünüzden yaklaşık 30 - 40 cm ileride, sabit şekilde tutunuz.
• Bir gözünüzü elinizle kapatınız ve açık olan gözünüz ile ortadaki noktaya odaklanınız. Şemada yer alan büyük karenin her 4 köşesini de görüp görmediğinize dikkat ediniz.
• Diğer gözünüzü de aynı şekilde test ediniz.
• Çizgilerde dalgalanma, kırılma, bulanıklık görüyorsanız ya da köşeleri göremiyorsanız sizde sarı nokta hastalığı belirtileri olabilir.

Bu durumda en kısa zamanda retina hastalıkları uzmanı bir göz hekimine başvurmak gerekir.

Son güncelleme tarihi : 03.09.2021