Katarakt ameliyatı kataraktın gözde oluşturduğu problemlerin giderilmesi amacı ile yapılır. Katarakt bulanık görmeye neden olabilir ve ışıktan gelen parlamayı artırabilir. Bu durum gözlerinizin aşırı hassas olmasına neden olacaktır. Ayrıca katarakt renklerde solma gibi günlük yaşamı olumsuz etkileyecek sorunlarında yaşanmasına sebep olur.
Merceğinizin amacı, görmenize yardımcı olmak için gözünüze gelen ışık ışınlarını bükmektir (kırmaktır). Kendi merceğiniz berrak olmalıdır, ancak kataraktınız varsa mercek bulanıktır. Kataraktınız olması, sisli veya tozlu bir araba ön camından bakmak ile aynıdır. Nesneler bulanık, puslu veya daha az renkli görünebilir.
Katarakt Ameliyatı Nedir?
Katarakt ameliyatı, bu sorunları gidererek görme kalitesini artırmayı amaçlayan cerrahi bir işlemdir. Saydamlığını kaybeden doğal göz merceği çıkarılır ve yerine yapay bir mercek yerleştirilir. Günümüzde modern yöntemler sayesinde bu ameliyatlar genellikle ağrısız, dikişsiz ve kısa sürede tamamlanır. Hastalar çoğunlukla aynı gün taburcu edilir ve iyileşme süreci oldukça hızlıdır. Ameliyat sonrası, görme keskinliği belirgin şekilde artar ve birçok hasta kısa sürede katarakt öncesi görme seviyesine ulaşır.
Kataraktın Belirtileri Nelerdir?
Katarakt, göz merceğinin zamanla saydamlığını yitirerek bulanıklaşmasıyla oluşan ve görme kalitesini ciddi şekilde düşüren bir durumdur. Genellikle yaşa bağlı olarak gelişse de; diyabet, göz travmaları veya kalıtsal nedenlerle de ortaya çıkabilir. Katarakt ameliyatı, bu sorunu ortadan kaldırmayı amaçlayan etkili bir yöntemdir.
Katarakt Ameliyatının Yapılma Nedenleri Şunlardır:
• Görmenin bulanıklaşması ve keskinliğin azalması: Gözlüklerin yetersiz kalması durumlarında, cerrahi müdahale gereklidir.
• Günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma: Okuma, televizyon izleme, merdiven inip çıkma gibi rutin işler zorlaşabilir.
• Gece görüş sorunları: Özellikle araç kullanan kişiler için farlardan gelen ışık, görüşü ciddi oranda bozabilir.
• Işık kaynaklarına karşı hassasiyet: Göz kamaşması ve yoğun ışığa karşı rahatsızlık şikayetleri artabilir.
• Renklerin soluk ve mat görünmesi: Renk algısı zamanla bozulur; kırmızı ve mavi tonlar daha zor ayırt edilir.
• Çift görme ve görüntülerin dağılması: Katarakt ilerledikçe netlik kaybı ile birlikte görüntü çakışmaları yaşanabilir.
• Gözlük veya lenslerin yetersiz kalması: Görme düzeltici araçlar artık etkili olmazsa, tek çözüm ameliyat olur.
• Göz içi basınç ve diğer risklerin artması: Katarakt, bazı vakalarda göz tansiyonuna (glokoma) neden olabilir.
• Mesleki ya da sosyal kısıtlılık yaşanması: Aktif yaşamı olumsuz etkileyen katarakt, yaşam kalitesini düşürür.
• Başka göz hastalıklarının tedavisi için ön koşul olması: Retina hastalıkları gibi durumlarda, net görüntü elde etmek için öncelikle kataraktın alınması gerekir.
Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Katarakt ameliyatı, göz içindeki doğal lensin saydamlığını yitirerek görme kalitesini düşürdüğü durumlarda uygulanan etkili ve güvenli bir cerrahi yöntemdir. Günümüzde bu ameliyatlar genellikle minimal invaziv teknikler ile gerçekleştirilmektedir. Ortalama süresi tek göz 10 ila 15 dakika arasında değişen işlem, genellikle hastaneye yatış gerektirmeden, ayaktan tedavi ile tamamlanır.
Ameliyat lokal anestezi altında yapılır; çoğunlukla damla yoluyla sağlanan bu anestezi sayesinde hasta işlem sırasında ağrı hissetmez ve bilinç açıktır. Operasyonun temel amacı, saydamlığını kaybeden doğal göz merceğini çıkararak, yerine net görüş sağlayacak intraoküler bir yapay mercek (IOL) yerleştirmektir.
Katarakt Ameliyatının Aşamaları
Katarakt cerrahisi aşağıdaki basamaklarla gerçekleştirilir:
• Hazırlık ve Sterilizasyon: Göz çevresi antiseptik solüsyonlarla temizlenir ve steril bir cerrahi alan oluşturulur. Gözün açık kalmasını sağlamak için blefarostat adı verilen bir alet kullanılır.
• Anestezi Uygulaması: Hastaya damla şeklinde lokal anestezi uygulanır. Bazı durumlarda, rahatlama amacıyla hafif sedatif ilaçlar da verilebilir.
• Kornea Üzerinden Mikro Kesi: Kornea üzerine yaklaşık 2-3 mm'lik küçük bir kesi yapılır. Bu kesi genellikle dikiş gerektirmeyecek kadar küçüktür ve kendiliğinden iyileşir.
• Fakoemülsifikasyon (Phaco): En yaygın yöntem olan fakoemülsifikasyonda, özel bir ultrason probu ile kataraktlı lens küçük parçalara ayrılır ve göz dışına emilerek çıkarılır.
• Yapay Mercek Yerleştirme: Temizlenen mercek boşluğuna, hastaya özel olarak seçilen yapay bir göz içi merceği (IOL) yerleştirilir. Bu mercekler genellikle katlanabilir yapıdadır ve küçük kesiden kolaylıkla yerleştirilebilir.
• Gözün Kapatılması: Cerrahi işlem sonrası göze koruyucu bir bandaj veya saydam göz kalkanı takılır. Hasta genellikle aynı gün taburcu edilir.
Femto Lazer Destekli Katarakt Cerrahisi
Gelişmiş vakalarda veya daha fazla cerrahi hassasiyetin gerekli olduğu durumlarda Femto Lazer teknolojisi tercih edilebilir. Bu teknikte, korneal kesiler, kapsül açılımı (kapsülotomi) ve lens parçalama işlemleri tamamen bilgisayar kontrollü lazer sistemiyle gerçekleştirilir. Bu sayede;
• Ameliyat kişiye özel ölçümlerle planlanır,
• Kesiler mikron düzeyinde hassasiyetle yapılır,
• Lens daha küçük ve simetrik parçalara ayrılarak daha az enerji ile çıkarılır,
• Astigmat gibi refraktif kusurlar aynı anda düzeltilebilir.
Femto lazer yöntemi, geleneksel yöntemlere göre daha az travma oluşturur, komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır. Ayrıca göz içi merceğin yerleştirildiği bölge çok daha stabil hale gelir, bu da uzun vadeli görsel başarı oranlarını artırır.
Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Katarakt ameliyatı genellikle 10 ila 15 dakika sürer. Hazırlık ve iyileşme süreci de eklendiğinde, randevunuz birkaç saat sürebilir. Göz doktorunuza zaman dilimini sorun, böylece sizi götürecek kişiye söyleyebilirsiniz.
Katarakt Ameliyatı Öncesi Hazırlık Süreci
Katarakt ameliyatı öncesinde hasta, detaylı bir göz muayenesi ile değerlendirmeye tabi tutulur. Bu değerlendirme, göz içi merceğin gücünü belirlemek amacıyla biyometrik ölçümleri ve göz yapısının analizini içerir. Kontakt lens kullanıcılarının, muayene öncesinde belirli bir süre lens kullanımına ara vermesi gerekebilir; bu, korneanın doğal formuna dönmesini sağlamak açısından önemlidir. Lokal anestezi altında gerçekleştirilecek olan işlem öncesinde, hastaya uygulanacak prosedürler, potansiyel riskler ve beklentiler ayrıntılı biçimde açıklanır.
Katarakt Ameliyatında Cerrahi Süreç ve Teknikler
Katarakt ameliyatı, günümüzde büyük oranda lokal anestezi eşliğinde, hastanın bilinci açık şekilde gerçekleştirilir. En yaygın teknik olan fakoemülsifikasyon yönteminde, gözün ön yüzeyinden minimal bir kesi yapılır ve ultrasonik titreşimler yardımıyla bulanıklaşmış lens küçük parçalara ayrılarak aspire edilir. Ardından, lens kapsülünün içine yapay ve saydam bir intraoküler lens yerleştirilir. Bu işlem genellikle 15 ila 30 dakika arasında sürer.
Son yıllarda gelişen Femto Lazer Destekli Katarakt Cerrahisi, geleneksel yönteme kıyasla daha yüksek hassasiyet ve güvenlik sağlamaktadır. Bu yöntemde, lazer ile gerçekleştirilen kesiler ve lens parçalama işlemi, manuel cerrahiye göre daha simetrik ve kişiye özelleştirilmiş şekilde planlanabilir. Aynı zamanda astigmatizma düzeltme ve göz içi mercek tedaviside katarakt tedavisi ile gerçekleştirilebilir.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Dönem
Cerrahinin ardından hasta genellikle aynı gün taburcu edilir. İlk günlerde gözde hafif batma, sulanma veya bulanık görme gibi şikayetler normaldir ve kısa sürede geriler. Operasyon sonrasında enfeksiyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi desteklemek amacıyla topikal antibiyotik ve steroid içerikli damlalar reçete edilir. Göz, genellikle şeffaf bir koruyucu kalkan ya da bandaj ile kapatılır ve birkaç gün süresince dış etkenlerden korunmalıdır.
İyileşme sürecinde hastaların gözlerini ovuşturmaktan kaçınması, tozlu ve yoğun ışıklı ortamlarda bulunmaması, ağır fiziksel aktivitelerden uzak durması önerilir. Genellikle birkaç hafta içinde görsel netlik maksimum düzeye ulaşır. Ancak bu süre zarfında kontrollerin ihmal edilmemesi, iyileşmenin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi açısından büyük önem taşır.
Katarakt Ameliyatı Sıkça Sorulan Sorular
Katarakt Ameliyatı Ne Zaman Gereklidir?
Görme bulanıklığı günlük yaşamı etkilemeye başladığında, gece görüşü zayıfladığında veya renk algısı bozulduğunda ameliyat önerilir.
Ameliyat Ne Kadar Sürer?
Katarakt ameliyatı çoğu zaman 10-15 dakika içinde tamamlanır. Aynı gün taburcu olunabilir.
Katarakt Ameliyatı Acı Verir Mi?
Hayır. İşlem sırasında göz uyuşturulduğu için hasta ağrı hissetmez. Sadece hafif bir baskı hissedilebilir.
Her Iki Göze Aynı Anda Katarakt Ameliyatı Yapılabilir Mi?
Genellikle gözler arasında birkaç gün ya da bir hafta ara verilerek ayrı ayrı ameliyat yapılması tercih edilir.
Ameliyat Sonrası Görme Hemen Düzelir Mi?
Çoğu hasta ameliyatın ertesi günü görme netliğinde belirgin bir artış yaşar. Tam iyileşme ise birkaç hafta sürebilir.
Gözlük Ihtiyacı Tamamen Ortadan Kalkar Mı?
Takılan göz içi merceğin türüne bağlıdır. Multifokal lensler ile uzak ve yakın gözlüğe olan ihtiyaç azalabilir. Ancak bazı hastalarda gözlük kullanımı yine de gerekebilir.
Katarakt Tekrarlar Mı?
Katarakt bir kez alındıktan sonra tekrar oluşmaz. Ancak bazı hastalarda, ameliyattan bir süre sonra “ikincil katarakt” olarak bilinen bir durum gelişebilir. Teknik olarak bu durum, “posterior kapsül opaklaşması (PCO)” olarak adlandırılır. Gerçekte yeni bir katarakt değildir; yapay merceği yerinde tutan gözün arka kapsülünün matlaşması sonucu ortaya çıkar. Görme bulanıklığına yol açabilir, ancak basit ve ağrısız bir lazer işlemiyle kolayca tedavi edilebilir.
Katarakt Ameliyatının Fiyatı
Katarakt cerrahisinin maliyeti; kullanılan cerrahi yöntem (standart fakoemülsifikasyon veya Femto lazer), tercih edilen göz içi lens tipi (monofokal, trifokal, torik vb.) gibi değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ayrıca, sağlık sigortası kapsamı ve ameliyat sonrası takip sürecinde gerekli ilaçlar da toplam maliyeti etkileyen unsurlar arasındadır.
Son güncelleme tarihi: 01.05.2025
Dünyagöz Hastanesi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
