Göz tansiyonu nedir?
Dünyagöz Etiler’den Prof. Dr. Üstündağ anlattı: Göz içi basıncının gözdeki sinir hücrelerine zarar vermesiyle ortaya çıkan bir hastalık.
Kimler risk altında?
En önemli risk grubunu, anne, baba, kardeş gibi birinci dereceden akrabasında göz tansiyonu (glokom) olanlar oluşturuyor. Normal şartlarda 40 yaş ve üstünün yüzde 2’si glokoma yakalanma riski taşır. Birinci dereceden akrabası glokom ise, bu risk yaklaşık 6 kat artar. Miyop ya da şeker hastasıysa risk 2 kat daha artar. Göz tansiyonu bazı başka hastalıklarda, ikincil olarak da görülebilir. Mesela kortizon kullananlarda, göz tansiyonu gelişebilir. 3 hastadan 1 tanesi, kortizon kullanımına, göz tansiyonunun yükselmesiyle cevap verir. Bu yüzden kortizon kullananların muhakkak göz tansiyonlarını ölçtürmeleri gerekiyor.
Her göz tansiyonu yüksek olanda glokom ortaya çıkar mı?
Glokom göz tansiyonun yüksekliğine bağlı göz sinirlerinde ortaya çıkan hasar. Ama göz tansiyonu hemen hasar oluşturmuyor. Örneğin 15’ten 25’e çıkan göz tansiyonu bir süre göze bir şey yapmaz ama 3 ay sonra bu yükseklik görme sinirinde hasar oluşturabilir.
Glokomun tedavisi nasıl yapılır?
Öncelikle hastanın göz tansiyonunu ya gözdeki sıvının üretimini kısarak ya da çıkışını arttırarak düşürürüz, ikisi için de ilaçlar var. Bu ilaçlar, her gün belirli aralıklarla alınır ve hayat boyu kullanılır. Haç tedavisine rağmen hastanın, göz tansiyonu düşmüyor ve görme alanı damlıyorsa, uygulanacak tedavi yöntemi ameliyattır. Ameliyatla, gözün beyaz kısmında bir tane delik açıyoruz. Dışardan görünmeyecek kadar küçük olan bu delikle, gözün içerisindeki fazla sıvıyı, oradan tahliye ediyoruz. Glokom tedavisinde uyguladığımız 3’üncü yol lazer yöntemidir. Lazer yöntemi birkaç şekilde uygulanır. Tüm bu tedavi yöntemlerinde amaç, görme alanını muhafaza etmektir. Çünkü kaybedilen sinir hücresini tekrar yenilemeniz mümkün değil.
Peki lazer kimlere yapılıyor?
Lazerin 3 kullanım alanı var. 1’incisi, ani göz tansiyonu krizi. Genellikle kriz 2 gözde aynı anda çıkmaz. Önce 1 gözde olur, sonra diğerine geçer. İşte lazerle gözün krizden çıkmasını, diğer gözün de krize girmemesini sağlarız. 2’ncisi, bazı seçilmiş vakalarda gözün içinden sıvı çıkışını artırmak için kullanılır. Ama bu, ameliyat kadar etkili bir yöntem değil. Diğer kullanım alanı da birkaç kez ameliyat geçirmiş buna rağmen tedavisi başarılı olmamış hastalar. Bu hastalarda gözün içindeki sıvı yapımı lazerle azaltılır.
Göz tansiyonu tamamen tedavi edilebilir mi?
Evet. Ama bu süreci geri çevirmek anlamına gelmiyor. Diyelim görme sinirinin yüzde 10’u gitmiş, burada bizim yapabileceğimiz şey, kalan yüzde 90’ı korumak. Yoksa kaybedilen yüzde 10’u yeniden kazanmamız mümkün değil.
Glokom yaşam boyu sürer mi?
Geçici olan özel tipler hariç yaşam boyu sürer. Örneğin kortizon kullanımına bağlı geçtiyse, kortizonu kestiğinizde göz tansiyonu normale dönebilir. Ama diğerleri, hayat boyu tedavi edilmelidir.
Glokom hastaları nasıl beslenmelidir, bir diyet uygulamaları gerekir mi?
Bu hastalığın bir diyeti yok. Geçmişte göz tansiyonunu yükselttiği söylenen 3 şey oldu. Bunlar, çok su içmek, çay, kahve. Ama yapılan araştırmalar gösterdi ki, bu içecekler en fazla 1 mm / cıva civarında artırıyor. Bu da çok küçük bir artış olduğu için hiçbir hastaya bu tarz diyet uygulanmıyor.
