Üzerlerine titrediğimiz çocuklarımız bazen bilgi eksikliğinden kaynaklanan ihmaller sonucu ileri yaşlarda tedavisi çok zorlaşan sorunlarla karşılalaşabilirler.Bu sorunların en önemlilerinden biri de göz hastalıkları.Özellikle küçük yaşlarda ortaya çıkan şaşılık,erken dönemde fark edildiğinde başarıyla tedavi edilebiliyor.Dünya Göz Hastanesi’nden Opr. Dr. Elvan Yalçın ile çocuklardaki şaşılığı konuştuk.
Şaşılık nedir?
Opr.Dr. Elvan Yalçın:Gözlerimiz tam karşıya bakarken birbirine paraleldir.Paralelliğin bozulmasına şaşılık(STRABISMUS)denir.Organlarımız içinde bağımsız hareket yönünden en mükemmel özelliklerle donatılmış olanı gözlerimizdir.Gözün hareketini sağlayan dış kaslardır.Her bir gözde bulunan 6 kas gözü çeşitli yönlere doğru hareket ettirir.Bu kasların birinin veya birkaçının görev yapamaması durumunda şaşılık meydana gelir.
YALANCI KAYMA DA OLABİLİR
Şaşılığın nedenleri nelerdir?
Şaşılık genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar.Özelikle bebeklerde daha fazla olmak üzere şaşılıkların bir kısmı yalancı kaymadır.Yalancı kayma ,göz kapaklarının ve göz kürelerinin yapısı veya optik eksenlerden birinin düzensizliği nedeniyle ortaya çıkan yanıltıcı bir görünümdür.Bu durumun tam olarak aydınlatılabilmesi için mutlaka bir göz muayenesi yapılmalıdır.Şaşılığın oluşmasında tek bir neden söz konusu değildir.Hamileliğin nasıl geçtiği,doğumun problemli olup olmadığı,çocuğun gelişimi,geçirdiği hastalıklar,havale veya göze ait hastalıklar şaşılık için risk faktörü oluşturabilirler.
Şaşılık nasıl tedavi edilir?
Şaşılığın ortaya çıkmasından hemen sonra tedaviye başlanması ile tam düzelme mümkündür.Üç yöntemden bahsetmek mümkündür. Gözlük:Bu tip şaşılıklar kırma kusuruna bağlı olarak oluşur.Hasta gözlük kullanmaya başlayınca şaşılık düzelir.
Kapama ve ortoptik:Bu tedavi yöntemleri hastanın gözünde tembellik de varsa yapılabilir.
Cerrahi(ameliyat):Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen,erken dönemde (6 ay-1 yaş) ameliyat edilmesi gerekli kaymalardır.Kaymaların büyük çoğunluğu ise 2-3 yaş civarında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir.Gözlük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir.
BAZEN AMELİYAT BİLE ÇARE OLMAZ
Felçlere bağlı olarak ani oluşan kaymalarda genellikle çift görme de vardır ve hasta için oldukça zor bir durumdur.Bu tarz şaşılıklarda genel eğilim 6-8 ay beklemektir,ancak bekleme döneminde çift görmenin azalması amacıyla botox uygulaması yapılabilir.
Ameliyat tümüyle düzeltilebilir mi?
Düzeltilebilir,fakat görmesi belirli bir dereceden düşük olan gözlerde,ameliyattan bir süre sonra tekrar kayma ortaya çıkabilir .Şaşılık ameliyatları çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir.Ameliyatların temel prensibi göz küresine yapışık kasların kuvvetinin azaltılması ya da arttırılması veya yerlerinin değiştirilmesi esasına dayanır.Görme dereceleri her iki gözde de iyi ve iki gözle görme fonksiyonlarında bozukluğu olmayan 3 boyutlu görme yeteneği hastalarda ameliyatla sağlanır.
Ameliyattan sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkar mı?
Şaşılık ameliyatından sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkmaz,şaşılık ameliyatının etkisi ve amacı kaymayı düzeltmektir.Şaşılık ameliyatının görmeyle bir ilgisi yoktur.Ameliyatla kayma düzeltildikten sonra da hasta yine aynı gözlüğü takmaya devam edecektir.
Göz muayenesinin belli bir yaşı var mıdır?
Hayır yoktur.Şikayeti olan çocuk hangi yaşta olursa olsun muayene edilebilir.Çocuğun muayeneye müsaade etmediği durumlarda uyutucu,sakinleştirici ilaçlar kullanılır,onlarla da verimli sonuç alınamadığı takdirde genel anestezi verilerek muayenesi tamamlanır.Çocukların hiçbir şikayeti olmasa bile 3-4 yaşlarına kadar en az bir defa göz muayenesinden geçmiş olmaları gerekir.Erken teşhis ve tedavi uygulanmayan çocukların gözleri estetik problemin yanı sıra ömür boyu az görmeye mahkum olur.
