Dünya Göz Hastanesi doktorlarından Prof. Dr. Hayati Tolun, okul çağı çocuklarında rastlanan görme problemleri ve çözüm yolları konusunda bilgiler verdi:
* Çocuklarda fark edilmeyen gizli şaşılık nasıl anlaşılır?
İki gözün tam ortasından ve iki karış mesafeden bir fener tuttuğunuz zaman; iki gözü paralel ise ışığın gözdeki yansımaları göz bebeklerinin ortasına düşer. Sağına, soluna, yukarısına veya aşağısına düşüyorsa, o gözde şaşılık var demektir. Çocuklarda gizli kayma hayli sık görülür. Hasta genellikle kaymanın farkında değildir ve gözlerde yorgunluk-kuruluk hissi, kızarıklık, ağrı ve baş ağrısı gibi şikayetler olur. Eğer hastada bir görme kusuru da var ise bu şikayetler daha erken ortaya çıkar. Özellikle yakın okuma sonrasında hasta, baş ağrısından şikayetçi olur. Gizli şaşılık; uygun gözlükler ve göz egzersizleriyle tedavi edilebilir. Şaşılık ve birlikte göz tembelliği varsa, bunların tedavisinde iki yaşına kadar yüzde 100’e yakın başarılıyız. Göz kusurları varsa n-5 yaşına kadar yine yüzde 100’e yakın başarılıyız.
* Tek çözüm ameliyat mı?
Bir kısım şaşılıkta, gözlükle tedavi hayli başarılıdır. Ancak bazı şaşılıklar sadece ameliyatla tedavi edilebilir. İşte bu tür şaşılıklarda artık botulinum toksin (botoks) de tedavide uygulanabiliyor. Çocuk görmeyi, doğduktan sonra ilk altı ayda öğrenir. Doğuştan şaşılıkta, ilk bir yaş içinde ameliyat olunmazsa hiçbir zaman üç boyutlu görme öğrenilemez. Anestezi alamayacak çocuklara bu nedenle alternatif yöntem olarak botoks uygulanıyor. Başarılı sonuçları var ancak sonuçları geçici olduğu için ameliyata kadar çocuğu idare ediyor. Çocuk hiç anestezi alamayacak durumda ise botoks ile şaşılık tedavisi sürüyor. Ancak göz kapağı düşüklüğü gibi riskleri var.
* GÖZLÜKTEN KORKMAYIN
* Çocuklarda neden okul döneminde göz kusurları artar?
Okul başladığı zaman gözün daha fonksiyonel kullanımı devreye girer ve aslında daha önce de olan sorunlar yeni fark edilir. Beş yaşındaki çocuklarda; yüzde 1 olan görme bozuklukları ilköğretim çağında yüzde 10’a, lise döneminde ise yüzde 20’ye kadar yükseliyor. Bu yüzden, okula giden çocukların düzenli olarak göz muayenelerinden geçirilmesi gerekiyor.
* Çocukluk döneminde en zor teşhis edilen göz hastalığı hangisi?
Göz tembelliği! Yani; bir gözün diğerinden az görmesi... Aile fark etmeyebilir; bu çocuklar sık sık yere düşer, başları ağrır ve gözlerini kısarak bakarlar. Göz tembelliği şaşılığa da neden olabilir.
* Gözlük iyileştirir mi; çocukların gözlük takması zamanla bu kusurlarının ilerlemesini engeller mi?
Gözlük tedavi etmez ama Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre; çocukların gözlük kullanmaması okul başarısına yansıyor. Bizim ’tembel’ dediğimiz başarısız öğrencilerin yüzde 70’inin gözlerinde bozukluk çıkmış. Eminim araştırılsa bizde de aynı sonuçlar çıkar. Bu yüzden aileler çocuklarına gözlük taktırmaktan korkmasın.
* Ailelere çocuklarının göz kusurlarının teşhisi için basit ama etkili önerileriniz var mı?
Çocuk televizyon ya da bilgisayar ekranına çok yaklaşıyorsa, bir gözünü devamlı kaşıyorsa, göz sulanması meydana geliyorsa, o zaman aile dikkatli olmalı. Bazen kirpiklerde kepeklenme olabilir. Bunlar astigmatlarda ve hipermetrop çocuklarda olur ve ilaçla geçmez. Çünkü onun tedavisi ilaç değil, gözlüktür. Ayrıca baş ağrısı da genellikle hipermetropinin ve astigmatizmanın belirtisidir.
* DAKİKADA KATARAKTA SON
* Yetişkinlerde ve özellikle de yaşlılarda görülen katarakt çocuklarda da olur mu?
Doğuştan da katarakt olabilir. Annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlar veya kullanılan ilaçlar nedeniyle oluşabildiği gibi, hiçbir nedene bağlı olmadan da ortaya çıkabilir. Bir göz bebeğinin diğerinden farklı renkte olması veya gözde kayma; doğumsal kataraktın belirtisidir. Görmeyi engelliyorsa ve özellikle tek taraflıysa, tanı konulur konulmaz ameliyat edilmelidir. Doğumsal kataraktlı gözde en önemli sorun, göz tembelliğidir.
* Çocuklardaki katarakt da büyüklerdeki gibi mi tedavi ediliyor?
Çocuklara katarakt ameliyatı iki yaşından itibaren yapılabiliyor. İki yaşında aynen büyüklerde yapıldığı gibi ’FAKO’ yöntemiyle göz içi mercek yerleştirilebiliyor. Çocuk, üç boyutlu görmeyi ilk altı ay içinde öğrendiği için doğuştan kataraktlı olan çocuğa ameliyat olana kadar kontak lens uygulanması gerekiyor. Aksi takdirde çocuk iki yaşında ameliyat edilse bile görmeyi öğrenemiyor. Katarakt ameliyatı toplam n-5 dakika sürüyor ve çocuk birkaç saat sonra hemen net görmeye başlıyor.
.jpg)
