Mercek konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar nedir? Prof. Dr. Kazım Devranoğlu: Mercek konusunda doktorunuza danışmaz gerekir. Bu mercekler hem Avrupa hem de Amerika standartlarında olmasında fayda var. Bu merceklerin en önemli özelliği gözde iyi odaklanmalarıdır. Ayrıca ikincil katarakt dediğimiz bir katarakt türü söz konusudur. Bazı mercekler içine yerleştirildikleri zarın tekrar saydamlığını kaybetmesini önlü-yor. Bazı merceklerin ise bu özelliği bulunmuyor. Multifokal dediğimiz hem uzak hem de yakını gösteren mercekler var Prof. Dr. Kazım Devranoğlu: Hastalar ameliyattan sonra yakın için mutlaka gözlük kullanıyor. Uzak için de bazı durumlarda kullanması gerekiyor. İşte bazı hastalara multifokal dediğimiz hem uzak hem de yakını gösteren bir mercek takıyoruz. O zaman ameliyat sonrası hem yakını hem de yakını görebiliyorlar. Ama bu merceği takmamıza rağmen yüzde 10-15’i gözlük kullanmak zorunda. Yüzde 80 başarı sağlanıyor ve gözlük takmak gerekmiyor.
Çocuklar da katarakt görülüyor mu?
Prof. Dr. Kazım Devranoğlu: Çocuklarda katarakt görülüyor. Çocukluk çağı kataraktları doğuştan olabileceği gibi bazen 2-3 yaşında da görülebilir. Bu tip kataraktlara konjentinal ya da doğuştan katarakt diyoruz. Çocukluk çağı kataraktları önemli ama biz bunu teşhis etmekte zorlanabiliyoruz. Çünkü çocuklar kendileri ifade etmekte zorlanıyor. Ailelerde bazen “ Çocuğunun gözünde bir farklılık var mı?” , “Ya da bir göz bebeği diğerinde farklı mı?” diye çocuklarını getiriyorlar. Katarakt olan gözün görmesi engelleniyor. Burada aileye büyük görev düşüyor. Çocuğun gözünde bir kayma tespit ettiğinde mutlaka doktora götürmelidir. Çünkü bu şaşılık göz kayması ya da kataraktın belirtisi olabiliyor. Aileler çevreden duydukları ‘Büyüyünce geçer’ söylentilere inanmasınlar. Çünkü bizim en korktuğumuz şey göz tembelliğidir. Çocukluk çağı kataraktları ne erken teşhis ve tedavi edilirse çocuğun görme şansı o kadar artar. Bu tedaviden kastım ameliyattır. Ama bazen ameliyat öncesi göz tembelliği tedavi etmeyi amaçlıyoruz. O yüzden bence çocukları doğumdan sonra mutlaka bir göz doktoru da muayene etmeli. Eğer göz tembelliği çocuğa yerleşirse biz doktorlar dünyanın en başarılı ameliyatını yapsak da olmuyor. Kataraktlı gözü gören gözle aynı duruma getirirsek bile başarı elde etmek çok zor. Tembellik beyinden kaynaklanan bir durum olduğu için beyin, o göremeyen gözü tekrar görür hale getirmekte zorlanıyor.
Peki maliyeti nedir bu ameliyatın?
Prof. Dr. Kazım Devranoğlu: Mali konularını bilmiyorum. Ama bu merceğin durumuna, ameliyatın yapılacağı hastaneye ve doktora göre değişiyor. Ortalama 1-2 milyar bir rakam olmalıdır.
Kataraktın komplikasyonları nedir?
Prof. Dr. Kazım Devranoğlu: Katarakt ameliyatından sonra en çok korktuğumuz göz enfeksiyonudur. Çok nadir olarak görülür. Yani onbinde 3 gibi oranı var. Çok tehlikelidir ve bazen hasta gözünü bile kaybedebilir. Ameliyat sonrası hastada göz tansiyonu çıkabilir göz tansiyonu olan hastalarda da ya tansiyon düşüş gösteriyor ya da çıkıyor. Gözün ön kısmında kornea dediğimiz cam tabaka bazen ameliyatı kaldırmıyor. Cam tabakada bulanık görme, buzlanma ortaya çıkabiliyor. Bu cam tabakanın değiştirilmesine kadar gidiyor. Birde görme noktasında ödem oluşuyor. Bu da katarakt ameliyatı sonrası görülebiliyor. Bunda da hastanın görmesi azalıyor.
GÜNEŞ GÖZLÜĞÜNE DİKKAT!
Dünya Göz Hastanesi’nden Op..Dr.Şennur Kalender, “Güneşli günlerde gözlerimizi korumak için her türlü önlemi almamız gerekir.”diyor ve ekliyor; “Güneş ışığına alerjisi olan kişilerde korunmanın en iyi yolu güneş gözlüğüdür. Özellikle çocuklarda güneş gözlüğü alışkanlığı kazandırmak ultraviyole ışınların yarattığı zararlı ışınların erken yaşta ögrenmesi bakımından önemli olduğunu dikkat çeken Kalender, Güneş gözlüğü alırken dikkat edilecek kurallardan birkaçı özellikle antirefle olması ve ultraviyole engelleyici kaplaması olmalı. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olan gözlükleri kullanmak gerekmektedir. İsportadan alınan gözlükler çoğu zaman bu özellikleri taşımakta. Yarardan çok zarar verebilirler, dikkatli edilmeli.
” Sadece güneş gözlüğü yetmez mi?
Güneş gözlüğü aksesuar değil bir sağlık malzemesi olarak kullanılmalı. Günümüzde gözlüklerin yanı sıra günlük hayatta sıklıkla kullandığımız lenslerde bile artık ultraviyole ışınları süzebilecek nitelikte hazırlanıyor. Ultraviyole korumalı kontrakt lensler, güneş gözlükleriyle birlikte kulanıldığında katarakt riskini azaltıyor. Özellikle gözlük kullanma zorunluluğu olan hastalarda örneğin miyop astigmat gibi eğer UV korumalı lens tercih ediliyorsa, lens gö-zün tamamını örtmeğinden gözlük kullanımı yine gereklidir. Güneş gözlüğü tüm gözü kaplayan ve yanlardan dönen şekilde değilse yukarıdan gelen ışınları önleyemez. Çalışmalar genellikle güneş ışınları gözlük kenarından geçerek göze ulaştırdığını göstermiştir. Güneş gözlülüğü kullanımı gözümüzde güneşin yarattığı zararlı ışınlar sonucunda erken yaşlarda ortaya çıkan kataraktın oluşumunu da azaltmak için gereklidir. Güneş gözlüğü kullanma Katarakt oluşumda önemli bir erkene sahip güneş ışınları 60-70 yaşında ortaya çıkan kataraktın, güneş gözlüğü kullanmayanlarda 40’lı yaşlarda oluşmasına neden olabiliyor. Özellikle uzun süre güneş ışığına maruz kalanların güneş gözlüğü kullanmayı ihmal etmemesi gerekir.”