.jpg)
Doğuştan olan göz kusurlarının tam tedavi edilmemesi, göz tembelliğine davetiye çıkartıyor. İki gözün farklı numaralarda olması durumunda, beyin daha numarası düşük olan gözün görüntüsünü tercih ediyor. Çünkü bu göz daha net görüyor. Kötü, bulanık görüntü ise bir tarafa itiliyor. Ve böylece o göz kullanılmadığı için tembelliğe itiliyor, görmesi az kalıyor. Eğer çocuk ilk 5 yaş içinde tedavi olmaz, ömür boyu görme düzeyi az olarak devam ediyor. Ayrıca göz tembelliği, kişinin her iki gözle görme yeteneği kazanmasını, derinlik hissini yani 3 boyutlu görmeyi de engelliyor. Tek taraflı sabit kaymalarda uygun gözlük ve kapama tedavisinin yanı sıra cerrahi de gerekebiliyor. Şaşılık, iki göz arasındaki numara farkı, katarakt ve gözkapağı düşüklüğü gibi bozukluklar da göz tembelliğine neden oluyor. Öte yandan çok yüksek hipermetropi ve astigmatizma da gözlerin her ikisinde birden tembellik oluşturabiliyor. Böyle bir durumda çocuğun en kısa zamanda uygun gözlüğü takması gerekiyor. "Gözlük takmanın yaşı yoktur" diyen uzmanlar, 6. aydan itibaren uygun çerçeve seçimiyle birlikte bebeklerin de gözlük takabileceğini belirtiyor. Gözlüğün göz numarasını düşürüp, yükselmelere neden olmayacağı, sadece daha iyi görmek amacıyla takıldığı da özellikle vurgulanıyor.
Nasıl tedavi edilir?
Göz tembelliğinin önlenebilir bir görme kaybı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hayati Tolun, ilk 7 yaş içinde kapama ve ortoptik yöntemlerle tedavi edildiğini ifade ediyor. Kapatma tedavisi, dünyada en sık uygulanan tedavi yöntemlerinin başında geliyor. Çocuğa uygun gözlük verildiği gibi, tembel gözü çalıştırmak amacıyla sağlam göze uygun sürelerde kapama yapılıyor. Göz tembelliğine erken zamanda çözüm üretmek için gözle görülür hiçbir sorunu olmasa bile çocukların ilk 1 yaş içinde göz muayenelerinin yaptırılması önem taşıyor.
GÖZYAŞI NEDİR?
Gözyaşı yolları alt ve üst göz kapaklarının iç kısmında iki ufak kanal ile başlıyor; gözyaşı kesesini oluşturuyor. İnce bir kanalın yardımıyla burun boşluğuna açılarak sonlanıyor. Tıkanıklık genellikle bu son kısımda oluşuyor. Yeni doğan bebeklerin bir kısmında kanalın son parçası açılmamış oluyor. 1 yaşına kadar yüzde 95 bebekte kanal kendiliğinden açılıyor. Gözyaşı kanalı tıkanıklığı genç erişkinlerde de ortaya çıkıyor.
Konjenital katarakt
Doğumsal katarakt (konjenital katarakt) doğumdan itibaren görülen, lensin tek veya çift taraflı olarak saydamlığını kaybetmesi ve opaklaşmasıdır. Doğuştan olan kataraktlar, annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlara, kullanılan ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, hiçbir nedene bağlı olmadan da oluşabiliyor. Bir gözbebeğinin diğerinden farklı renkte (beyaz) olması veya gözde kayma (şaşılık) olması, doğumsal kataraktın belirtileri arasında yer alıyor. Bebeklerde bu belirtiler görüldüğü an, hiç zaman kaybetmeden göz doktoruna başvurmak gerekiyor. Doğumsal katarakt, görmeyi engelliyorsa ve özellikle tek taraflıysa, tanı konulur konulmaz ameliyatı gerekiyor. Ameliyat zamanı konusunda ise uzman doktorun detaylı muayenesinden sonra karar veriliyor. Doğumsal kataraktlı gözde en önemli sorun, göz tembelliğidir (ambliyobi). Göz tembelliğini yenebilmek için ameliyat, göz doktorunun önerisi doğrultusunda mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır. Kataraktın ilaçla tedavisi olmadığı için tek çözüm yöntemi olarak cerrahi kullanılıyor. Genel anestezi ile yapılan ameliyat ortalama 20 dakikada tamamlanıyor.
Tedavisi de aynı mı?
Ayrıca, doğumsal katarakt tedavisinde ’FAKO’ denilen bir yöntem uygulanıyor; yaş uygunsa göz içine katlanabilir mercek yerleştiriliyor. Tedavide en önemlisi ameliyattan sonra yapılacak olan göz tembelliğiyle mücadele bölümüdür. Bu bölümde aile-hekim işbirliği büyük önem taşıyor. Eğer bu işbirliği yapılmazsa erken yapılan ameliyatın hiçbir yararı olmuyor. Doğumsal ameliyat sonrası, yapılan ameliyatta mercek konulup konulmamasına bağlı olarak, çocuğun gözlük veya kontakt lens kullanması gerekiyor.
