GÖZDEKİ YAŞLANMA: SARI NOKTA (AKŞAM)

2.10.2005

Görmenin azalması ve eğri görme şikâyetleriyle ortaya çıkan sarı nokta hastalığı, 50 yaşından sonra daha sık görülüyor. Bu nedenle yaşlılık hastalığı olarak bilinen katarakt ile karıştırılıyor. Tedaviye geç kalındığında oluşan yeni damarlar körlüğe neden oluyor.

Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı, 50 yaşından sonra görülür. Yaşın ilerlemesiyle görülme sıklığı artar, 50-56 yaş arasında görülme sıklığı yüzde 2,65 arasında yüzde 10, 75-85 arasında yüzde 30 oranında görülüyor. Dünya Göz Hastanesi Retina Birim Sorumlusu Doç. Dr. Yusuf Durlu sarı nokta hastalığını anlattı: “Görme kesinliğinden ve renkli görmeden sorumlu olan sarı noktanın (Makula) en sık görülen hastalığı yaşa-bağlı makula dejeneresansıdır. Diyabet, retina damar tıkanıklıkları gibi hastalıklar da sarı nokta hastalığının nedenleri arasında sayılır. Sarı nokta, toplumda 50 yaşından sonra körlüğe neden olan en sık ve en önemlisi olan hasta-lıktır. Yaş ve katılım en önemli risk faktörüdür. Sigara, hipertansiyon ve sağlıksız beslenme hastalığı olumsuz yönde etkileyebilir.” Durlu, hastaların sarı noktayı yaşlılığın doğal sonucu olarak görüp tedavi arayışına girmediğine dikkat çekti.

Doç. Dr. Yusuf Durlu, hastalığın iki şekilde ortaya çıktığını belirtti.

Kuru tip: Sarı nokta hastalarının yüzde 90’ını oluşturur. Yavaş ilerlediği için başlangıçta şikâyete neden olmayabilir. En sık rastlanan şikâyet, görme kalitesinin bozulmasıdır. Aynı yaş grubunda fazla görülmesi nedeniyle katarakt hastalığıyla karışıyor. Daha sonraki dönemlerde hastada görme azalması ve kara nokta belirir.

Islak tip: Hastalık çok hızlı ilerler. Genellikle ani görme değişikliklerine neden olur. Eğri, kırık görme ile beraber ani görme kaybına neden olabilir. Hastaların yüzde 10’unda görülme-sine karşın görme kaybının yüzde 90’ından sorumlu tutulur. Hastalığın teşhisinde damlalı göz dibi muayenesinin yanında gerekirse göz anjiyoları ve sarı nokta tomografisi çekiliyor. Tedavi edilmediğinde ise körlüğe neden olur. Durlu, hastalığın tipine göre tedavinin şekillendiğini belirterek. Sözlerini şöyle sürdürdü: “Kuru tipte doktor kontrolünde yüksek doz anti-oksidan, ıslak tipte ise lazer tedavisinin faydası biliniyor. Lazer tedavisindeki amaç, hastalığın gelişimi ile ilerlemesini durdurmak. Islak tipte eğer sarı noktadaki yeni damar gelişimi merkezin dışındaki ise argon lazer uygula-nıyor. Sarı noktanın merkezindeki yeni damar gelişimli hastalıkta yaklaşık beş yıldır foto-dinamik tedavisi dışında Pegaptanib (Macugen) tedavisinin ayrı bir tedavi seçeneği oluşturması önemli bir gelişmedir”

TEDAVİ EDİLMEDİĞİNDE KÖRLÜĞE NEDEN OLUR

ABD’de geçen yıl FDA tarafından onaylanan pegaptanip (magugen) tedavisinin ise lazer tedavisinden farklı özellikleri var Göz arkasında yeni damar oluşumunu engelleyen bir anti-VEGF ilacıdır. VEGF, göz arka-sındaki göz hücreleri tarafından hastalık durumunda salgılanan ve yeni damar oluşturan bir proteindir. Anti-VEGF ise yeni damar oluşumunu engelleyen bir maddedir. İlaç göz içine iğne yoluyla verilir. Göz içine altı hafta aralıklarla enjekte edilen ilaç sarı noktadaki yeni damar gelişimini durdurarak görmenin azalmasını engeller. Her tedavi yönteminde olduğu gibi Macugen tedavisinde de nadir de olsa bazı komplikas-yonlar ortaya çıkabilir. En önemli komplikasyonu endoftalmidir.(göz içi iltihabı) ve ilaç veri-lenlerin yüzde 1’inde gözlenmiştir.

Amaç, sarı nokta hastalığının durdurulmasıdır. Bu nedenle görme kaybının engellenmesi nihai hedeftir.

UMUT VEREN ÇALIŞMA YAPAY RETİNA

Durlu, umut vaat eden çalışma hakkında bilgi verdi: “Biyonik göz diye bilinen yöntemde yapay retina,sarı nokta tedavisinde kabul edilmesi mümkün yollardan biri olarak sayılıyor. Yapay retinanın yerleştirilmesi ile tedavi seçeneği sunulabilir. ABD’de Prof. Dr. Alon Chov, bu tedavi yöntemi üzerinde çalışıyor. İlk sonuçların olumlu olduğuna dair bazı ön raporlar var. FDA sınırlı onay vererek sadece Chow’un bu yöntemi uygulamasına izin verdi. Prof. Dr. Alon Chow’u Türkiye’ye bir toplantıda konuşmacı olarak davet ettik.5-10 yıl içinde çok daha yararlı aşamalara geleceğini bekliyorum.”

Hasta eğri görür

MAKULA (sarı nokta) bölgesi retinanın merkezindedir. Keskin, renkli görmeyi ve kontrast hassasiyetini sağlar. Bu nedenle yaşa bağlı maküle dejeneresansında görme azalır, eğri görme ortaya çıkar, renkli görme ve ışık şiddetinin algılanması bozulur.

SARI nokta hastalığının ileri döneminde hastalar kitap okuyamaz, yazı yazamaz, araba kullanamaz ve televizyon seyredemezler. Yaşam kalitesini olumsuz şekilde ve önemli ölçüde etkileyen bu hastalığın, ülkemizde aslında sanıldığında daha çok görüldüğünü bilinmektedir. Bazı katarakt ameliyatlarında sonra arzu edilen görüşün sağlanmasının nedeni de aslında sarı nokta hastalığıdır.