Kornea, gözün şeffaf dış tabakasıdır ve ışığı gözün içine yönlendirir. Kornea hasarı veya hastalığı, görme kaybına neden olabilir. Kornea nakli, hasarlı veya hastalıklı bir korneayı sağlıklı bir kornea ile değiştirmek için yapılan bir cerrahi işlemdir.
Kornea nakli, bir donörün sağlıklı korneasının, hasarlı veya hastalıklı korneanın yerine yerleştirilmesiyle gerçekleştirilir. Kornea nakli, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve ameliyat sonrası hastalar genellikle aynı gün evlerine dönebilirler.
Kornea nakli sonrası iyileşme süreci, hastanın sağlık durumuna, ameliyatın tipine ve korneanın nasıl kabul edildiğine bağlı olarak değişebilir. Ancak çoğu durumda, nakledilen kornea vücut tarafından kabul edilir ve hastanın görme yeteneği iyileşir.
Kornea nakli, dünya genelinde başarılı bir şekilde yapılan bir cerrahi işlemdir ve görme kaybı yaşayan birçok hastaya yardımcı olabilir. Ancak, her zaman riske sahiptir ve ciddi yan etkileri olabilir. Bu nedenle, kornea nakli gibi bir işlem düşünüyorsanız, göz doktorunuzla konuşarak riskleri ve faydaları hakkında daha fazla bilgi edinmelisiniz.
Kornea Nakli Hakkında
Kornea nakli, korneanın şeklinin veya şeffaflığının bozulduğu hastalıklarda hastalıklı dokunun sağlıklı donör (verici) doku ile değiştirilmesidir. Tıbbi olarak keratoplasti olarak bilinir. En sık yapılan hastalıklar; keratokonus, kornea ödemi, korneanın mikrobik ülserleri veya kazalar, yaralanmalar sonucu gelişen lekeler (opasiteler) ve kaltımsal kornea lekeleridir. Eskiden hastalık nedeni ne olursa olsun tüm kornea nakillerinde tam kat olarak kornea dokusu (penetran keratoplasti) değişmekteydi. Bu işlemin ciddi enfeksiyon, nakil dokusunun reddi ve düzensiz astigmat sonucu görememe gibi komplikasyonları vardı.
Günümüzde kornea nakilleri, kornea dokusundaki hastalık korneanın hangi tabakasını tutuyorsa ona yönelik olarak yapılmaktadır. Kornea dokusunun en iç tabakasında yer alan ve korneanın şeffaf kalmasını sağlayan endotel hücresinin durumuna göre nakil teknikleri değişmektedir. Korneanın ön tabakasının değiştirildiği kornea nakilleri ön lamellar keratoplasti (DALK) ve endotelin değiştirildiği kornea nakilleri (DSAEK, DMEK) olarak adlandırılmaktadır. Amerika gibi gelişmiş ülkelerde kornea nakillerinin %50’den fazlası bu yeni yöntemlerle yapılmaktadır.
Dünyagöz hastanesinde hastanın kornea hastalığına göre DALK, DSAEK veya DMEK gibi ileri kornea nakilleri rutin olarak yapılmaktadır. Bu sayede ülkemiz ve dünyanın farklı ülkelerinden gelen hastalar bu yeni kornea nakil teknikleri sayesinde tekrar ışığa ve görmeye kavuşmaktadır. Klasik tam kat kornea nakilleri ise artık hastaların çok azında sadece zorunlu durumlarda uygulanmaktadır.
Endotelin sağlam olduğu keratokonus ve kornea lekelerinde DALK adı verilen ön lameller keratoplastilerde korneanın ön %85-90 kalınlığındaki bölümü değiştirilmektedir. Bu tür kornea nakillerinde verici dokunun reddi ihtimali çok azalır veya neredeyse ortadan kalkar. Dokunun yaşam şansı (ömrü) hastanın sağlam gözüyle eşit hale gelir.
Kornea ödemi veya daha önceden yapılmış kornea naklinin reddedildiği endotelin yetersiz olduğu gözlerde, DSAEK veya DMEK adı verilen küçük kesiden dikişsiz endotel hücre nakli yapılmaktadır. Bu tür kornea nakillerinde hastalar birkaç haftada normal hayatlarına dönebilmektedir. Klasik nakillerdeki gibi hastalar bir yıl kadar yara iyileşmesi ve dikiş alınması için beklememektedir. Bu gözlerde kornea nakli sonrası, göz numarası değişmemekte ve astigmat ortaya çıkmamaktadır.
Hasta ve verici kornealar trepan adı verilen bıçaklar yerine, Femtosaniye lazer ile planlanan şekillerde kesilebilmektedir. Femtosaniye lazer kesili kornea nakillerinde daha az astigmatizma ortaya çıkmakta ve hastalar daha iyi görebilmektedir.