Uveit

Uveit Nədir?

Gözün orta təbəqəsi 3 hissədən ibarətdir və göz almasının jelatinə bənzər maddəsini əhatə edir. Orta təbəqə "uvea"dır. Uveanın iltihabına "uveit" deyilir. Uveit, qüzehli qişa, xüsusi damarlı qişa (xorioideya) və kiprikli cisimdən ibarət olan uveanın  bütün təbəqələrinə və ya sadəcə birinə təsir edə bilər.

Uvea indi gözün ayrı bir ixtisası olaraq tanınır. Uvea ilə əlaqəli xəstəliklərin diaqnozu və müalicəsi, immunologiya və genetika sahəsində getdikcə artan inkişaflarla dəstəklənir.

Erkən diaqnoz, müntəzəm təqib və uyğun xəstə-həkim əlaqəsi vacibdir. Bu şərtlər yerinə yetirildikdə, zərər çəkmiş göz çox vaxt xilas ola bilər.

Müalicə başa çatsa belə, xəstə ən azı üç aydan bir baxilmalıdır. Xəstəlik səssizcə təkrarlana biləcəyi üçün nəzarət kəsilməməlidir. Oftalmoloqa digər orqanlarla əlaqəli fərqli əlamətlər haqqında məlumat vermək vacibdir. Məsələn, ağızdakı xoralar, dəridə ləkələr, revmatik simptomlar və s.

Uveit son dərəcə mürəkkəb bir xəstəlikdir və hər bir xəstədə fərqli bir şəkildə inkişaf edə bilər. Müalicə xəstəliyin gedişi qədər fərdidir. Tətbiq ediləcək müalicədə dərmanın dozası həkim tərəfindən təyin olunmalıdır.

Uveitin Səbəbləri

Uveit xəstələrinin 30-40%-də xəstəliyin səbəbi dəqiq müəyyən edilə bilməz. Uveit, viruslar, göbələklər və parazitlər kimi faktorlardan yarana bilər və ya gözdəki bədəndə olan xəstəliyin fəsadı olaraq da ortaya çıxa bilər.  Buna görə xəstəlikləri müxtəlif analizlərlə araşdırmaq lazımdır. Bundan əlavə, uveit kollagen və autoimmün xəstəliklər kimi sistemli xəstəliklərin mövcudluğunda baş verə bilər. Bunun nümunələri Behcet xəstəliyi, ankilozan spondilit və revmatoid artritdir.

Uveitə səbəb ola biləcək xəstəliklər:

• Behcet xəstəliyi
• İnfeksiyalarr (bakteriya, virus, parazit və ya göbələk) digər bölgələrdən gözə yayıla bilər. Vərəm, sifilis , herpes, toksoplazmoz və s.
• Göz travması və əməliyyatlar
• Autoimmün reaksiya (immun sistem xəstəlikləri), revmatik xəstəliklər, kolit, sarkoidoz.

Uveitin Əlamətləri

Uveit gözün ön hissəsində meydana gəldikdə şiddətli dövrlərdə gözdə qızartı, bulanıq görmə, göz ətrafında ağrı, işığa həssaslıq və göz onündə uçan milçəklər kimi əlamətlər verir. Uveit gözün arxa hissəsində olarsa, əlamətlər əsasən bulanıq görmə şəklindədir. Uveit görmə mərkəzini əhatə edərsə, toxumaların zədələnməsi səbəbindən ani görmə itkisi və daimi görmə itkisi meydana gəlir. Mərkəzi bölgədən kənarda yaranan üveitin əsas simptomları;

• Göz qanaması
• Göz yaşarması
• İşığa qarsı həssaslıq və işıq partlayışı
• Ləkəli və bulanıq görmə və ya ağır görmə itkisi
• Qəfil olan işıq partlayışı
• Göz almasında ağrı

Uveit növləri

• Ön tərəfdə olan
• Aralıq tərəfdə olan
• Arxa tərəfdə olan

Uveit  Diaqnozu Necə Qoyulur?

Şiddətindən asılı olmayaraq, üveit ciddi bir xəstəlikdir. Müalicə gecikərsə, xəstəlik irəliləyir, katarakta və gözdaxili təzyiqinin artması və iltihab ilə əlaqəli bəbəyin deformasiyası kimi davamlı yan təsirlərə səbəb ola bilər. Əlamətlər  başlayanda ediləcək ilk addım uveit müalicəsində təcrübəli bir oftalmoloq tərəfindən müayinə olunmaqdır. İlk müayinəyə gecikmək daimi görmə itkisinə səbəb ola bilər.

Bəzi uveit növlərinin tipik bir görünüşü var və  diaqnoz dərhal qoyula bilər. Bu hallarda belə, gözün arxa divarı zədələnərsə, görmə itkisi riskini təyin etmək və müalicənin effektivliyini izləmək üçün angioqrafiya, ultrasəs və ERG kimi qabaqcıl üsullar tələb oluna bilər. Məsələn, ICG (Indosian yaşılı) boyası ilə edilən angioqrafiya şübhəli hallarda xəstəlik haqqında birbaşa diaqnostik məlumat verə bilər. Daha sonra revmatoloqlar, pulmonologlar, dermatoloqlar və nevroloqlarla birgə bir araşdırma apara bilərsiniz.

Behcet xəstəliyi ağız və cinsiyyət orqanlarında təkrarlanan xora şəklində özünü göstərən və uveitə səbəb olan bir xəstəlikdir. Ancaq Behcet xəstəliyi, demək olar ki, bütün bədən sistemlərinə təsir edə bilən, oynaqlara, böyük və kiçik damarlara, tənəffüs sisteminə, mərkəzi sinir sisteminə və həzm sisteminə zərər verən xroniki iltihablı bir xəstəlikdir. Xəstəliyin əlamətləri və simptomları təsirlənmiş orqanların kəskinləşməsi kimi ortaya çıxır və bəzi simptomlar uzun müddət davam etsə də, zədələr xəstəlik hiss olunmadığı və heç bir şikayət olmadığı dövrlər olur. 

Dünyagöz Hastanesi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.

*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Son Yenilənmə Tarixi: 05.11.2018