KATARAKTA 15 DAKİKADA VEDA EDEBİLİRSİNİZ.

26.9.2016

Kataraktın ilaçla tedavisi yok. Ancak ameliyatlar 15 dakika gibi kısa bir sürede lazer yardımıyla yapılabiliyor. Ameliyatta kullanılan özel mercekler sayesinde hastalar hem katarakttan hem de yakın ve uzağı görme sorunundan kurtulabiliyor.

Dünyagöz Etiler’den Op. Dr. Efekan Coşkunseven anlattı:

Kataraktın tedavisi nasıl yapılıyor?

Kataraktın ilaçla tedavisi yok, tek tedavisi cerrahidir. Ameliyatta FAKO denen bir yöntem kullanılıyor. Halk arasında lazer diye bilinen bu teknikte aslında yapılan işlem lazer değil. Bu tedavinin özelliği şu: Yaklaşık 2-2.5 milimetrelik bir kesiden göz içine giriliyor. Özel ses dalgalarıyla çalışan bir aletle gözün içinde saydamlığını kaybetmiş, sertleşmiş katarakt parçalanıyor. Daha sonra Fako cihazının probu ile parçalanan lens parçaları emiliyor. Bu işlemden sonra içi boşalmış bir kese kalıyor. Bu keseye katlanabilir, özel mercekler yerleştiriliyor. Dikişsiz olarak sonlandırılan Fako yönteminin en büyük avantajı erken dönemde görme netliğini sağlamasıdır.

Göze dikiş atılıyor mu?

Ameliyatların yüzde 99’unda göze dikiş konulmuyor. Göze yerleştirilen lensler yaklaşık 6 milimetre çapında, yumuşak, katlanabilir bir kontakt lens gibi.

Hangi anestezi yöntemini kullanılıyor?

Üç çeşit anestezi yöntemi var: Genel anestezi, lokal anestezi ve damla anestezi. Hastalarımızın yüzde 90’ında çok pratik bir yöntem olan damla anestezi kullanılıyor. Bu anestezi türünde yapılan tek şey damla damlatarak gözün uyuşmasını sağlamak. Bazı hastalarda gözün etrafına birkaç tane iğne yaparak uygulanan lokal anestezi tercih ediliyor. Daha genç hastalara da genel anestezi uygulanabiliyor.

Ameliyat ne kadar sürüyor?

Normal bir FAKO ameliyatı 5-10 dakika sürüyor. Ama hastaların en az yarım günlerini ayıracak şekilde hastaneye gelmeleri gerekiyor. Çünkü ameliyat öncesinde göz hücrelerinin ölçülmesi, mercek numarasının belirlenmesi, göz bebeğinin ilaçlarla genişletilmesi, kan tetkiklerinin yapılması gibi birçok işlemin tamamlanması gerekiyor. Gerektiğinde de bazı müdahalelerde bulunuyoruz. Örneğin şekeri yüksek olan birinin şekeri normal seviyelere getiriliyor.

Ameliyat lazer yardımıyla yapılabiliyor mu?

Evet. Femtosaniye lazer katarakt cerrahisi dediğimiz yöntemde gözün kornea tabakasının kesilmesi, göz merceğinin ön zarının kusursuza yakın yuvarlaklıkta kesilmesi ve katarakt oluşmuş merceğin göz içinde parçalanması işlemleri lazerle yapılıyor. Saydığım üç aşamanın lazerle yapılması bize, bu işlemlerin daha hassas ve daha düzgün yapılmasını sağlıyor. Ayrıca femto saniye lazer yardımlı katarakt ameliyatlarında ultrason enerjisinin kullanım oranı azalıyor. Bu da ameliyat sırasında gözde istenmeyen hasarların ortaya çıkma riskini azaltıyor. Bu şekilde hassas olarak yapılan ameliyatlar sonrasında klasik fako ameliyatlarında da olduğu gibi, göz içine takılan özel merceklerle kataraktın yanı sıra miyop, hipermetrop, astigmat gibi sorunlar da daha hassas olarak düzeltilebiliyor.

Avantajları nelerdir?

Bıçaksız katarakt ameliyatı olarak da adlandırılan bu yöntemde korneada yapılan kesiler kusursuza yakın 2-3 saniyede gerçekleştiriliyor. Yine kapsüldeki kesiler bilgisayar kontrolünde yaklaşık 3 saniyede tamamlanıyor. Çok sert kataraktlar da dahil katarakt küp küp istenilen büyüklükte kesilip parçalanıyor. Bu da cerraha kataraktın emilmesinde kolaylık sağlıyor, göz içi dokulardaki hasar en aza iniyor.

Ameliyattan sonra görme ne kadar düzeliyor?

Görmenin artışı göz arkasının yani makula (sarı noktanın) kabiliyetine bağlı. Hastanın ameliyat öncesi görmesi çok düşükse, örneğin yüzde 10’a düşmüşse hasta ertesi gün çok mutlu oluyor. Çünkü görmesi yüzde 60-70’lere kadar çıkıyor.

Hasta gözlük kullanmak zorunda mı?

Evet. Ama bunun için gözün tamamen iyileşmesini bekliyoruz. Bu süre de 1 ay. Katarakt ameliyatı olanlar mutlaka yakın gözlüğü kullanmak zorunda. Ancak son dönemlerde özel bazı mercekler çıktı. Bunlar hem yakını hem de uzağı gösterebiliyor. Dolayısıyla hasta ameliyattan sonra yakın ve uzak gözlüklerinden kurtuluyor. Ancak bu mercekleri de her hastaya takamıyoruz. Göz yapısı uygun olan hastalara takabiliyoruz. Uygun hastalarda yüzde 80-90 oranında gözlüksüz günlük rutin işler yürütülüyor. Örneğin hasta rahatça televizyon izleyebiliyor, gazetesini okuyabiliyor. Bu mercekleri kullanan hastalarımızın büyük bölümü memnun.

Katarakt tekrarlar mı?

Ameliyat sırasında kataraktın içi boşaltılıyor ama torbanın arka zarı yerinde bırakılıyor. Bu arka zar zamanla, özellikle hasta gençse, saydamlığını kaybediyor. Normalde saydam bir cam gibi olan bu arka zar, buzlu cam gibi olabiliyor. Bu tamamen hastanın yapısıyla ilgili bir durum. Bu durumda hastaya cerrahi bir müdahale yerine, özel bir lazer tedavisi uygulanıyor. 2 dakikalık bir lazer tedavisiyle saydamlığını kaybetmiş olan kısım temizleniyor, böylece hasta eskisi gibi görebiliyor.

Ameliyattan sonra yasaklar var mı?

Birinci hafta göze sabunlu su kaçırılmamasını, kirli elle dokunulmamasını, gözün kuvvetli ovulmamasını öneriyoruz. Ameliyat sonrasında göz sulanmaları olabilir. Bu suyun göze yakın bir yerden değil de, yanaktan silinmesi gerekiyor. Bir gün sonra hasta banyo yapabilir. Ancak boyundan aşağısını yıkayabiliyor. Ya da saçlarını geriye atıp kuaför usulü saçlarını yıkayabiliyor. Ameliyattan sonra yaklaşık bir ay süreyle üç çeşit damla veriliyor.

Hastalar Dikkat Etmeli!

Yeteri kadar denetlenmeyen küçük merkezlerde uygun fiyata ameliyat yapabilmek için ameliyatta kullanılan malzemeler her hastada ayrı ve tek seferlik olması gerekirken birden fazla hastaya kullanılıyor. Uygun olmayan Ameliyathane ortamı, sterilizasyon eksikliği ve ameliyat sırasında yaşanılan komplikasyonlar enfeksiyona neden olabiliyor. Hastalar mutlaka katarakt ameliyatını gerçekleştirecek olan hekimin tecrübesini ve katarakt ameliyatı olacakları kurumun bu konudaki deneyimini, başarısını ve hijyenik şartlarını çok iyi bir şekilde değerlendirmelidir.